Temiz su tesisatı, sayaçtan veya bağımsız sistemlerde suyun kaynağından başlayarak kullanma yerlerine kadar olan temiz su boru donanımları ve aygıtlarını içerir. Temiz su tesisatı; Soğuk su tesisatı Sıcak su tesisatı olmak üzere iki ana bölümde incelenir. Temiz su tesisatları, su sayacından itibaren başlar. Su sayacından önceki kısım çoğu zaman belediyeler tarafından yapılmaktadır. Temiz su tesisatında uyulması gereken kurallar şunlardır;
1) Temiz su tesisatlarında kullanılan borular, fittings ve kolektörler galvanizli olmalıdır. Ya da termoplastik (polipropilen) borular kullanılmalıdır.
2) Borular diş açarken; Dişlerin bozulmaması için pafta lokmaları sık sık yağlanmalıdır. Dişler arası talaş temizlenmeli ve kullanılan fittingsler temper döküm olmalıdır. Açılan dişler üzerine teflon veya keten sarılıp sülyan boya ile boyanmalıdır. Sızdırmazlığı sağlamak amacıyla manşon ve benzeri parçalar anahtarla tutularak bir seferde sıkılmalıdır. Aksi takdirde galvaniz dökülür.
3) Gerekirse temiz su tesisatlarında, sayaç yönünde suyun boşaltılmasını sağlamak amacıyla yatay borulara %1 eğim verilmelidir.
4) Açıktan döşenen borular mutlaka kelepçelenmelidir. Boru ekseninin duvardan açıklığı 3 inç ’e kadar 4cm, 3 inç ve daha büyük borularda 5–6 cm olmalıdır.
5) Bina dışında toprak altına döşenecek borularda donmaya karşı önlem almak için bölgesine göre 60 – 80 – 100 cm derinlikte gömülerek izolasyon yapılmalıdır. Ayrıca ağır vasıta geçecek yerlerde gerekli önlem alınmalıdır.
6) Kolektör yapımında kaynak kullanılmamalıdır. Eğer kullanılması zorunlu ise yeniden galvanizlenme işlemi gerçekleştirilmelidir.
7) Ülkemizde, genelde borular duvar içi tesisat olarak döşendiğinden yağlı boya ile boyanıp yağlı kâğıtlarla sarılıp gerekirse ziftlenmelidir.
8) Sıcak ve soğuk su boruları aynı zamanda döşendiği için bakış yönünde soğuk su borusu sağ tarafa, sıcak su borusu sol tarafa takılır. Özellikle banyolarda bu konuya dikkat edilmelidir.
9) Tesisat çekildikten sonra mutlaka basınç testi uygulanır. Tesisata test yapılmadan önce bütün çıkışlar kör tapa ile kapatılır. Tesisata su basılarak kör tapadan tesisatın havası alınır. Daha sonra, en az işletme basıncının 1,5 katı basınç uygulanarak basınç sabitlenir. Test cihazındaki manometreden 30 dk. sonra basınç değerine bakılarak düşme olup olmadığı kontrol edilir. Eğer basınçta düşme varsa kaçak yeri bulunur. Gerekli tamirattan sonra tekrar teste tabi tutulur.
10) Ana dağıtım ve kolon boruları mümkün olduğunca açıktan geçirilmeli; her kolon, vanalarıyla ayrı ayrı kapatılabilmeli ve suyu boşaltabilmelidir. Ayrıca, ana dağıtım boruları ve kolonlar ayrı renklere boyanabilir. (Sıcak su kırmızı, soğuk su mavi.)
11) Her katın bağımsız olarak kapatılabilecek vanaları olmalıdır.
12) Borular kesinlikle kiriş, kolon gibi taşıyıcı elemanlar delinerek veya kırılarak geçirilmemelidir. 13) Vanalar kolay ulaşılabilecek noktalara yerleştirilmelidir.
14) Birbiriyle yan yana geçecek tesisatlarda terleme göz önünde bulundurulup soğuk su tesisatı alttan geçirilmelidir.
15) Tüm kullanma suyu tesisatı kullanım noktalarına doğru yükselerek çekilmelidir. Böylece tesisatın hava yapması önlenmelidir.
16) Armatürlerden çıkan sesler, su vasıtasıyla yayılır. Yayılan bu ses özellikle, metal borulu tesisatlarda boru cidarlarında temas sesi olarak ortaya çıkar. Bu sebeple de tavan ve duvarla yapılan her bağlantıda ses köprüsünü engelleyecek şekilde kelepçelerde temas sesi engelleyici conta, kalın lastik bant, duvar geçişlerinde yumuşak ara beslemeli kaplama kullanılması gerekir.
17) Sıva altı tesisatlarda döşenen borular inşaat teliyle çeşitli noktalardan sabitlenmeli, duvarda borular için açılan kanallar sıva ile boşluksuz şekilde doldurulmalıdır. Aksi taktirde ses oluşabilir.
18) Tesisatta ses oluşumunu engellemek için, boru çaplarını iyi belirlemek gerekir. Küçük seçilen boru çaplarıda ses oluşumuna neden olabilir.
19) Çok yüksek basınçlarda oluşabilecek ses oluşumunu engellemek için, armatürlerden önce basınç düşürücüler koymak gerekir.
Sıhhi tesisat arızalarının saptanıp, sebebinin anlaşılması ve tamir yöntemlerinin belirlenmesi işlemlerine sıhhi tesisat arıza tespiti denir. Bu arızaları sıralayacak olursak:
Conta arızaları: Musluklardan su sızıntısına sebep olabilir. Önlem alınmazsa kabarık bir fatura ile karşı karşıya kalabilirsiniz.
Musluk yuva arızaları: Sekman başları kırılmış ya da gevşemiş ise yenisi ile değiştirilmesi gerekir. Aksi takdirde musluk vanası boşa dönecektir.
Musluk yatak arızaları: Musluk yatağının bollaşması, çatlaması ya da kırılması durumunda musluğun alt kısmında sızıntı meydana gelebilir. Sızıntı iç taraftan dolap altlarına kadar ilerleyebilir.
Gider arızaları: Tesisat giderleri tıkanıklığı sebebiyle giderlerde hoş olmayan kokular meydana gelebilir ve giderden gönderilen su tekrar geri gelebilir.
Tesisat boru ve pimaş arızaları: Tesisata kadar ilerleyen borular tıkanıklık sebebi ile iş görmez hale gelebilir ve alt kata su kaçağı sızabilir.
Ana vana arızaları: Bina girişinde yer alan ana vanaların gevşemesi, contalarının deforme olması ya da şehir şebekesinden ana vanaya gelen borularda tıkanıklık yaşanması sebebiyle vanalar çalışmaz hale gelebilir.
Sifonlarda yaşanabilecek arızalar: Sifon tıkanıklığı, kapak arızaları, sızıntı yapması, pis koku yayması gibi problemler baş gösterebilir.
Atık su tesisatlarında yaşanabilecek arızalar: Ses yapması, böcek kurt solucan gibi hayvanların tesisata sızması, kötü kokular yayılması gibi problemler baş gösterdiğinde sifon bağlantı yerinde delik ya da çatlak meydana gelmiş olabilir.
Öncelikle sistemin kurulumu aşamasında gereken özen ve önemin gösterilmemesi, ileride birçok tesisat problemini beraberinde getirmektedir. Standartlara uygun parçalar kullanılsa bile döşeme esnasındaki hatalar kalıcı problemlere yol açabilir.
Öte yandan birçok tesisat tamirat esnasında ciddi biçimde hasar almaktadır. Tamirat işlerinin uzman kadrolar tarafından yapılması sıhhi tesisat sisteminin ömrünü uzatan başlıca etkenlerdendir.
Bununla birlikte giderlere yabancı maddelerin atılması, bilinçsiz kimyasal kullanımı, tesisatın sonradan değiştirilmesi gibi kullanım hataları sıhhi tesisat sistemlerine en çok zarar veren etmenlerdendir.
Şunu hatırlatmakta fayda görüyoruz. Sıhhi tesisat problemleri çoğu zaman sağlığınızı doğrudan etkiler. Problemlerin çözümünde profesyonel bir ekip tercih etmeniz maliyetlerinizi azaltır, sorunların kesin olarak giderilmesinde sizlere zaman kazandırır.
Tesisat sistemi kurulurken pis suyun atılma şekli oldukça önem arz eder. İnsan sağlığına zararlı olan bu suların şehir kanalizasyonuna, şehir kanalizasyonlarının bulunmadığı yerlerde ise süzme veya çökertme çukurlarına atılması gerekir. Pis suların kokusunun ve gazının sağlıklı bir biçimde dışarıya taşınmasına, boruların böceklerle temas etmemesine, sızdırmaz olmasına, çabuk kırılmayan ve dayanaklı olmasına dikkat edilmelidir.
Yukarıda kısaca detaylandırılan kriterlerden bir tanesinin bile ihmal edilmesi, çok ciddi sağlık problemlerine yol açabilir.
Evlerimiz içerisinde bulunan lavabolar, duş tekneleri, evyeler, banyo küvetleri, klozetler, giderler, bataryalar başlıca sıhhi tesisat elemanlarındandır. Örneğin sistemin kurulumundan sonra düzenlemelerin kontrolünü sağlamak için musluklar ve muslukların içerisine contalar eklenir.
Aslında sık sık yaşadığımız conta sorunları bir sıhhi tesisat problemidir. Ya da klozet musluklarının çalışmaması, giderlerin tıkanması, tesisat borularındaki sızıntılar, evyelerden gelen pis koku, günlük hayatımızda sık sık yaşadığımız irili ufaklı sıhhı tesisat sorunlarındandır.
Sıhhi tesisat nedir sorusuna cevap verirken, dairelerimiz içerisindeki temiz su ve pis su tesisatlarına birkaç soru ile farklı bir açıdan bakalım.
Sıhhi tesisat nedir? En kısa tanımıyla, bir kuyudan ya da kaynaktan alınan suyun her yapıya temiz olarak ulaştırılıp pis suyun boşaltılması ve kullanılan pis suyun dışarı atılması için gereken boru hatlarına sıhhi tesisat adı verilir. Dolayısıyla sıhhi tesisat kavramı temiz su ve pis su tesisatlarının tamamını kapsar.
Banyo kişisel temizlik ve bakım gibi günlük ihtiyaçlarımız için kullandığımız vazgeçilmez yaşam alanlarımızdan bir tanesidir.
Doğru şekilde dizayn edilmiş bir banyo hem kullanım konforu sunar hem de sağlık açısından önemlidir. Bundan dolayı banyo dizaynının uzmanlar tarafından yapılması gerekmektedir. Banyoyu eğitimli, uzman kişiler projelendirilmeli ve bu projeye göre tesisat döşenmelidir. Banyomuzda klozet, küvet, lavabo, duş teknesi, duşa kabin, banyo dolabı, çamaşır makinesi gibi malzemeler kullanılmaktadır ve bunlar yerleştirilirken kullanım rahatlığı, teknik ve genel özelliklerine dikkat edilmelidir.
İdeal bir banyo yaklaşık 15 m2 olmalıdır. Banyo elemanlarının yerleri seçilirken temizliği göz ardı edilmemelidir. Duş bölümünün duşa kabinle kapanması önemlidir, aksi halde sıçrayacak sular banyo dolabına, varsa çamaşır makinemize zarar verebilir. Duş bölümü havalandırmaya yakın olması, hem içerideki buharın kolay atılmasına yarar, bu sayede tavanda terleme ve küflenmenin önüne daha kolay geçilebilir. Lavabo konulacak yer giriş kapısına yakın olmalıdır. Lavabo sudan etkilenecek malzemelere en az 40-50 cm mesafeye konulmalıdır. Lavabonun yakınına banyo dolabı olmalıdır. Klozet, kötü kokuların çabuk çıkması için, havalandırma penceresinin yakınında olmalıdır. Klozeti rahat kullanmak için, diğer malzemelerle arasında en az 30-40 cm mesafe olmalıdır. Çamaşır makinesi, sulardan etkilenmeyecek bir noktaya kurulmalıdır. Sağında veya solunda 40-50 cm kirli sepeti için boşluk bulunmalıdır. Kapı tam açılır durumda, içerideki vitrifiye yerleri seçilirken birbirine engel teşkil etmemelidir. Küçük banyolarda ise rezervuarınız gömme olması, banyo dolabınız lavabo altı ve üstü modeller tercih edilmesi size yerden tasarruf sağlar.
Günümüzün 30 dakikasını banyoda geçirdiğimizi var sayarsak ömrümüzün yaklaşık 2 yılı banyoda geçmektedir, burdan şu sonucu çıkarabiliriz, banyoların yaşamımızda yeri önemlidir.
Banyo vitrifiye, armatür ve banyo mobilyaları hakkında birtakım merak edilen bilgiler vermeye çalışacağım. Bu bilgilerle vitrife, armatür, ve banyo mobilyalarının özelliklerini anlamada, doğru seçme ve kullanmada faydası olacağını düşünüyorun.
İnsanın temel ihtiyaçlarından biriside temiz suya ulaşım, beden temizliğidir ve bunu sağlanmasında banyoların yeri büyüktür, banyolar yapılarımıza hem değer katar ve hemde yaşam konforu oluşturur. Banyomuzda doğru malzemelerin seçimi için gereksinimleri ve özellikleri bilmemiz gereklidir.
Vitrifiye Nedir ? Vitrifiye: çoğunluğu kil, kaolin ve diğer maddelerin belli oranda karıştırılarak kalıplarda pres ile şekillendirilmesi, kuvars ve feldspat ile kaplanarak ısıtılmasıyla oluşan sırlı, parlak olan, tuvalet taşı, lavabo , klozet, duş teknesi, küvet gibi malzemelere verilen genel isim ve inşaat terimidir.
Armatür Nedir ? Armatür: temiz su tesisatının son elemanıdır, suyun istenilen değerlerde akmasını ayarlamamızı sağlayan, musluk, batarya, vana, gibi tesisat malzemelerine verilen genel addır.
Banyo Mobilyası Nedir ? Çoğunlukla ahşap ve ahşap görünümlü malzemelerden yapılan, havlu, bakım ürünleri , temizlik maddeleri gibi malzemelerin muhafazasına yarayan eşyalardır. Banyo dolabı, lavabo tezgahı, çamaşır dolabı gibi isimlendirilirler.
Uzman kişilerden yardım alın. Vitrifiye üretici uyarılarını okuyun. Kurulum talimatlarına dikkat edin. Özellikle küçük banyolarda hareketi kısıtlamayacak ölçülerde olmamasına dikkat edin. Vitrifiye elemanın banyo mobilyanızın özellikleriyle uyumlu olup olmadığını kontrol edin. Seçilen vitrifiyenin montaj bilgilerinin, armatür ve mobilyalarla uyumlu olup olmadığını kontrol edin. Banyo Ölçülerinize engel teşkil etmemesine dikkat edin. Tesisat için bırakılan ağızların, vitrifiye ile uyumunu kontrol edin, örnek verecek olursak, alttan çıkışlı klozeti duvardan çıkışlı klozetin yerine kullanamazsınız. Vitrifiye montaj parçalarının eksik olup olmadığını kontrol edin. Vitrifiye malzemenin defolu olup olmadığını kontrol edin.
Uzman kişilerden yardım alın. Üreticinin uyarılarına dikkat edin. Kullanma talimatlarına uyun. Vitrifiye elemanlara uyumunu kontrol edin. Banyo Ölçülerinize engel teşkil etmemesine dikkat edin. Parçalaın eksik veya defolu olup olup olmadığını kontrol edin.
Uzman kişilerden yardım alın. Üreticinin uyarılarını okuyun. Sudan etkilenip, etkilenmediğine dikkat edin. Kullanma talimatlarına okuyun. Armatür ve vitrifiye elamanlarla birlikte kullanımına engel durum olup olmadığını kontrol edin. Banyonuzun ölçülerini alın ve bu ölçüler üzerinden mobilya seçimi yapın. Montaj parçalarının eksik olup olmadığını kontrol edin. Tesisat geçiş hatlarını belirleyin. Montaj tespit noktalarının, elektrik ve su tesisatına zarar vermemesine çok dikkat edin.